We doorploegden een Nederlandse vertaling van het boek “thinking, fast and slow”. Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman beschrijft uitvoerig, 528 bladzijden lang, over hoe mensen denken en beslissingen nemen. Systeem 1 & 2 denken en verliesaversie in een notendop.
Daniel Kahneman is een van de meest gevierde psychologen ter wereld. Voor zijn onderzoek naar hoe mensen denken en beslissingen nemen, kreeg hij in 2002 de Nobelprijs voor de Economie. Zijn onderzoek en ideeën bundelde Kahneman in dit boek.
Systeem 1 en 2 denken
Volgens Kahneman denken mensen op twee manieren. Voor het gemak geeft hij die twee manieren van denken een naam: Systeem 1 en systeem 2.
Systeem 1 is ons intuïtieve denken. Het automatische en snelle denken waar we nauwelijks of geen moeite voor doen. Het denken dat te pas komt wanneer je:
- Een antwoord geeft op de vraag ‘Wat is de hoofdstad van België?’;
- Een makkelijke som oplost (1 + 1 = …); of
- Een auto bestuurt op een lege weg.
Systeem 2 is ons weloverwogen denken. Het is het trage denken dat energie opslorpt. Het denken dat te pas komt wanneer je:
- Je aandacht richt op een gesprek in een lawaaierige ruimte;
- In je geheugen graaft naar iemands naam; of
- Telt hoe vaak de letter E in deze zin voorkomt (spoiler: 8 maal).
Die systemen zijn tegelijk actief. Al zit Systeem 1 wel standaard aan het stuur, terwijl systeem 2 in een sluimerstand werkt. Systeem 1 genereert voortdurend suggesties die zo worden overgenomen door systeem 2. Bijvoorbeeld dat 1 + 1 gelijk is aan 2. Allesbehalve een breinkraker.
Raakt Systeem 1 in de problemen omdat het niet met 1 + 1 maar met 18 x 37 te maken krijgt? Dan schiet systeem 2 wakker en komt hij systeem 1 te hulp. De interactie tussen deze 2 systemen is in het boek een terugkerend thema.
Psychologen en hersenwetenschappers zijn het eens dat beide systemen bestaan, maar de invloed ervan op het menselijk handelen wordt wisselend gewaardeerd.
Verliesaversie
Verliesaversie is het idee dat de pijn van iets te verliezen zwaarder weegt dan het plezier van hetzelfde te winnen.
Kahneman legt verliesaversie uit met het volgende voorbeeld.
Iemand stelt je een gokje voor bij het werpen van een munt.
Als het muntstuk op ‘munt’ valt, verlies je 100 dollar.
Als het muntstuk op ‘kop’ valt, win je 150 dollar.
Is dit een aantrekkelijke gok? Zou je het doen?
Voor de meeste mensen is de angst om 100 dollar te verliezen intenser dan de hoop op het winnen van 150 dollar,’ schrijft Kahneman.